Trần Ngọc Báu

Năng lực can thiệp vàng của NHNN

Posted on 08/08/2020

Đầu năm mình có viết một bài về Vàng và dự báo cho việc giá Vàng sẽ tăng nhanh trong năm nay, bài viết nhận khá nhiều gạch đá, nhưng may mắn là giá vàng đã tăng, thậm chí còn tăng nhanh đến mức đáng báo động. Hôm qua TS.Phan Minh Ngọc có một bài viết về khả năng can thiệp vào thị trường vàng của NHNN, mình xin note lại một số quan điểm của TS Ngọc và thêm một vài quan điểm cá nhân về chủ đề này.

Về nguyên tắc khi một thị trường nào đó tăng nóng và có nguy cơ ảnh hưởng đến an ninh tài chính quốc gia, chính phủ sẽ phải chủ động can thiệp để mọi thứ không vượt quá tầm kiểm soát. Ngoài USD thì Gold luôn là chủ đề nóng được nhắc đến, 2 cái này chúng ta không sản xuất và in ra được.

Dưới đây là một số cách mà SBV có thể sẽ sử dụng khi thực sự cần can thiệp vào thị trường vàng, còn chọn cách nào thì mình tin thống đốc Hưng sẽ đưa ra phương án tốt nhất, với mình, bác Hưng là thống đốc đỉnh nhất rồi.

Đầu tiên là xuất vàng trong két của SBV

Nhưng vấn đề là SBV hiện tại có bao nhiêu vàng trong két, liệu có đủ giải cơn khát vàng? Theo số liệu từ CEIC thì tính trung bình 5 tháng đầu năm SBV có khoảng 330 ounce vàng (tương đương 9.2 tấn) trong dự trữ ngoại hối, nếu quy đổi theo giá vàng 2000$/ounce thì giá trị sẽ vào khoảng 660 triệu USD. Con số này chiếm khoảng 0.776% tổng giá trị dự trữ ngoại hối của Việt Nam. Tỷ lệ này là rất nhỏ so với mặt bằng chung, xem thêm hình bên dưới.

Tỷ lệ dự trữ vàng trên dự trữ ngoại hối – Nguồn: CEIC, Phan Minh Ngọc
Giá trị vàng trong dự trữ của NHNN Việt Nam – Nguồn: CEIC
Tỷ lệ dự trữ vàng trên tổng dự trữ ngoại hối của top 10 quốc gia nắm giữu vàng nhiều nhất – U.S. GLOBAL INVESTORS

Theo số liệu dự báo từ phía cơ quan chức năng Việt Nam thì năm 2018 có khoảng 500 tấn vàng đang nằm trong dân. Như vậy nếu con số này là đúng thì 9.2 tấn trong SBV chỉ chiếm 0.2% tổng lượng vàng mà người dân đang nắm giữ. Con số này là quá nhỏ để “giải khát” thị trường.

Thứ hai là bán USD mua vàng

Với việc dự trữ ngoại hối đang ở mức 85 tỷ USD, trung bình năm 2020 chúng ta nhập khẩu khoảng 20 tỷ USD/ tháng, tỷ lệ dự trữ/tháng nhập khẩu khoảng 4.5 lần. Bí quá SBV có thể hạ tỷ lệ này về con số 3 (tỷ lệ được IMF khuyến cáo là tạm an toàn) và chúng ta có thêm 25 tỷ USD để sẵn sàng nhập vàng về.

Với 25 tỷ USD có thể giúp SBV tự tin nhập được 410 tấn vàng. So với tổng quy mô 500 tấn vàng trong dân. Con số này đủ khả năng để SBV can thiệp thị trường vàng khi cần thiết?

Với viễn cảnh về một đồng USD suy yếu và lượng vốn hàng chục tỷ USD vẫn đang đổ ròng về Việt Nam mỗi năm thì mình cho rằng đây không phải là phương án tồi như TS.Ngọc nhận định.

Thứ ba là cấp phép cho doanh nghiệp huy động/ nhập vàng

Với phương án này thì SBV sẽ tạo ra G5+1 đại loại như năm 2012-2013. Sau đó nhóm này sẽ nhập vàng theo hạn ngạch hoặc huy động vàng trong dân và cung ứng ngược trở lại để giải tỏa thị trường. Có vẻ nhập khẩu sẽ khả thi hơn nên chúng ta tập trung vào phương án này.

Nếu doanh nghiệp nhập khẩu, họ sẽ cần USD. Nhu cầu USD quá nhiều, thị trường ngoại tệ sẽ căng thẳng. Ngoại tệ căng thẳng, SBV sẽ cung USD ra và bình ổn thị trường. Giống như vừa nãy chúng ta đã nói, SBV có thể can thiệp bằng 25 tỷ USD dự trữ vượt mức “tạm an toàn” của mình.

Điểm mạnh của phương án này là SBV không cần phải đứng ra can thiệp trực tiếp, họ chỉ cần làm tốt khâu định hướng tâm lý thị trường, cung ứng USD cần thiết và ngồi khấn giá vàng thế giới đừng tiếp tục tăng. Việc còn lại sẽ để nền kinh tế tự vận hành và làm tốt nhiệm vụ của nó.

Thứ tư là dùng biện pháp hành chính

Phương án này là phương án cuối cùng SBV sẽ tìm đến khi những phương án bên trên không thể bình ổn nổi thị trường. Với biện pháp hành chính, chúng ta không biết SBV sẽ đưa ra những quy định gì. Tuy nhiên, đằng sau mỗi biện pháp hành chính sẽ luôn kéo theo sự lệch lạc thị trường và những cơ hội kiếm tiền bất chính.

Như vậy, xét về tổng thể SBV vẫn có những công cụ cần thiết để can thiệp bình ổn thị trường vàng. Mình nghĩ phương án 2 và 3 sẽ là 2 phương án được ưu tiên nhất. Sẵn tiện chúng ta cũng nên nhớ: Vàng tăng là điểm báo về một tương lai không vui vẻ gì với chúng ta!

Bài viết vĩ mô

Quan sát và chờ đợi

Posted on 07/08/2020

Đêm qua SBV đã tung tin giảm lãi suất điều hành. Những bài báo liên quan đến chủ đề này được khá nhiều sự quan tâm khi có hàng ngàn lượt like và chia sẻ. Chứng tỏ chính sách tiền tệ trong nước vẫn đang được giới đầu tư follow khá kỹ, tuy nhiên dưới đây là một số điều chúng ta nên hiểu hơn về giai đoạn này. Trước tiên hãy xem 4 biểu đồ trong hình dưới.

Lần hạ lãi suất này khác với những lần trước đó, SBV không nhắc tới lãi suất chiết khấu, tái cấp vốn mà chỉ hạ lãi suất tiền gửi bắt buộc và tiền gửi vượt mức của NHTM tại SBV. Ở Mỹ thì lãi suất vượt mức (Interst Rate on Excess Reserves) được coi là lãi suất rất quan trọng, nó từng được Fed rất trọng dụng để điều phối Effective Fed Fund Rate. Tuy nhiên ở Việt Nam lãi suất này vẫn không phải một chỉ báo quan trọng, hệ thống ngân hàng có dư tiền cũng không ưu tiên để tại SBV.

Short note sách

Short Note: Từ tốt đến Vĩ đại

Posted on 24/07/2020

Tháng này là chuỗi ngày bận rộn khi lịch công tác dày đặc và công việc của Wi, VCI cũng vào mùa cao điểm sau dịch. Việc dành ra time đọc sách trước kia đã là xa xỉ, giờ lại càng xa xỉ hơn, nhưng tự thấy nếu không đọc sách mình sẽ mu muội đi lúc nào mà không biết, vậy nên phải đọc.

Thấy trên bàn làm việc của bạn Trang thư ký có quyển “Tỷ phú bán giày” của Tony Hsieh, ngứa tay lên lấy đọc thử vài dòng, nghe nói quyển này cũng kinh điển. Nhưng quả là pha đọc thử không nuối tiếc, quyển sách này chạm đúng vào những gì mà Wi đã và đang trải qua, đồng cảm với Tony nên đọc một mạch, tựu chung lại là cũng hay.

Trong quyển Tỷ phú bán giày, Tony có khuyên anh bạn của mình đọc “Từ tốt đến vĩ đại”, quyển sách mà mình thấy khá nhiều người review, nhưng mình thì trước giờ vẫn để trong kệ vì không có hứng. Sẵn nay có tí cảm hứng nên lấy ra đọc. Thú thực sách rất hay nhưng phần đầu quyển sách khá khó nuốt.

Quyển sách này mình thấy viết hơi lan man tí, dịch cũng không chuẩn, tính update cũng kém (tác giả viết quyển sách những năm 2000, nhiều công ty tác giả khen nức nở thì cũng sụp đổ chóng vánh sau khủng hoảng Dotcom và khủng hoảng nợ dưới chuẩn). Tuy nhiên quyển sách có nhiều tư duy rất hay mà bất cứ nhà kinh doanh, nhà đầu tư nào cũng lên biết.

Mình note ra 5 cái mình tâm đắc để lâu lâu lôi ra đọc:

Bài viết đầu tư

Định giá PE

Posted on 23/05/2020

Nhiều người cho rằng chứng khoán Việt Nam đang hấp dẫn hơn các quốc gia khác trong khu vực. Cơ sở biện luận cho ý kiến này là chúng ta đang sở hữu một tỷ lệ PE thấp hơn mặt bằng chung nhưng lại có ROE và tăng trưởng GDP vượt trội hơn hẳn.

Thực tế đã chứng minh rằng, mặc dù lý thuyết có tới hàng tá phương pháp định giá khác nhau, với đủ các kiểu “tỏ vẻ nguy hiểm”, nhưng cuối cùng thì PE vẫn là vô địch. Nó không chỉ phổ biến với giới nhỏ lẻ bán chuyên mà còn phổ biến ở cả các tay to chuyên nghiệp. Gặp các ông tây mũi lõ sơ mi cà vạt hay mấy bác Đông Á mắt nâu thì cũng chỉ 1 câu hỏi “PE mày bao nhiêu?”.

Với mình, PE hay, nó cũng không đơn giản như nhiều người nghĩ. Cái hay của PE là ở sự khác nhau trong việc sử dụng E, hay nói cách khác là kỹ năng sử dụng lợi nhuận. Rõ hơn nữa là việc ông sử dụng lợi nhuận thời điểm nào để đưa vào, chất lượng lợi nhuận ra sao, tính ổn định của lợi nhuận thế nào?

Hôm nay chúng ta sẽ cùng mổ xẻ định giá PE một chút và lấy chính thị trường Việt Nam và 3 thị trường hàng đầu khu vực là (SET – Thái Lan, JCI – Indonesia và PCOMP – Philipines) để làm case phân tích thực tế.

Bài viết vĩ mô

Bình luận chút về đợt hạ lãi suất

Posted on 13/05/2020

Lần hạ lãi suất này của NHNN mang tính chất “thị trường” và “tự nhiên” khi hội tụ đủ hai yếu tố cơ bản: lạm phát đã dần hạ nhiệt và thanh khoản hệ thống Ngân hàng tương đối dồi dào. Tuy nhiên, mức độ tác động sẽ không lớn.

Như công bố chiều ngày 12/05/2020, NHNN sẽ giảm một loạt các loại lãi suất điều hành. Theo đó, lãi suất tái cấp vốn từ 5,0%/năm xuống 4,5%/năm; lãi suất tái chiết khấu từ 3,5%/năm xuống 3,0%/năm; lãi suất chào mua giấy tờ có giá qua nghiệp vụ thị trường mở từ 3,5%/năm xuống 3,0%/năm.

Ngoài ra, NHNN cũng giảm trần lãi suất áp dụng đối với tiền gửi dưới 1 tháng từ 0,5%/năm xuống 0,2%/năm; tiền gửi có kỳ hạn từ 1 đến dưới 6 tháng từ 4,75%/năm xuống 4,25%/năm. Chưa áp trần lãi suất huy động có kỳ hạn dài hơn.

Một quyết định mang tính chất “thị trường”

Như chúng ta biết, hai điều kiện quan trọng nhất để lãi suất thị trường giảm là lạm phát kỳ vọng giảm và thanh khoản hệ thống dồi dào. Hiện tại cả 2 yếu tố này đều đang ủng hộ cho xu hướng giảm lãi suất.

Bài viết vĩ mô

Tiền tệ và Trái phiếu tuần 04-08/05/2020

Posted on 10/05/2020

SBV bơm ròng vào hệ thống ~ 61,000 tỷ trong 3 tuần qua, tỷ giá giảm đẹp, mọi thứ đều ổn. Đây là những yếu tố đóng góp rất lớn cho một tuần tràn ngập “hạnh phúc” trên tất cả các mặt trận. Cuối tuần trước mình không viết bài vì thị trường nghỉ cho ngày chiến thắng và thú thực tuần đó cũng không có gì để viết cả. Tuần này thì không thể không viết.

KÊNH TIỀN TỆ

“Dư thừa thanh khoản” đó là thứ chúng ta nhìn thấy được qua dữ liệu công bố khi lãi suất liên ngân hàng duy trì mặt bằng thấp nhất trong vòng 1 năm trở lại đây. Trên thị trường 1 mọi thứ cũng tương đối bình yên khi xu hướng giảm lãi suất huy động đên tất cả các kỳ hạn ngắn trung và dài đều đang tiếp diễn.

Viễn cảnh này không bất ngờ vì đã được dự báo trong bài viết trước khi chiến lược của SBV lúc này sẽ là duy trì thanh khoản hệ thống ở mức tích cực nhằm hỗ trợ các ngân hàng trong bối cảnh “hậu” Covid và tránh những cú sốc không cần thiết.