Lần hạ lãi suất này của NHNN mang tính chất “thị trường” và “tự nhiên” khi hội tụ đủ hai yếu tố cơ bản: lạm phát đã dần hạ nhiệt và thanh khoản hệ thống Ngân hàng tương đối dồi dào. Tuy nhiên, mức độ tác động sẽ không lớn.
Như công bố chiều ngày 12/05/2020, NHNN sẽ giảm một loạt các loại lãi suất điều hành. Theo đó, lãi suất tái cấp vốn từ 5,0%/năm xuống 4,5%/năm; lãi suất tái chiết khấu từ 3,5%/năm xuống 3,0%/năm; lãi suất chào mua giấy tờ có giá qua nghiệp vụ thị trường mở từ 3,5%/năm xuống 3,0%/năm.
Ngoài ra, NHNN cũng giảm trần lãi suất áp dụng đối với tiền gửi dưới 1 tháng từ 0,5%/năm xuống 0,2%/năm; tiền gửi có kỳ hạn từ 1 đến dưới 6 tháng từ 4,75%/năm xuống 4,25%/năm. Chưa áp trần lãi suất huy động có kỳ hạn dài hơn.
Một quyết định mang tính chất “thị trường”
Như chúng ta biết, hai điều kiện quan trọng nhất để lãi suất thị trường giảm là lạm phát kỳ vọng giảm và thanh khoản hệ thống dồi dào. Hiện tại cả 2 yếu tố này đều đang ủng hộ cho xu hướng giảm lãi suất.
SBV bơm ròng vào hệ thống ~ 61,000 tỷ trong 3 tuần qua, tỷ giá giảm đẹp, mọi thứ đều ổn. Đây là những yếu tố đóng góp rất lớn cho một tuần tràn ngập “hạnh phúc” trên tất cả các mặt trận. Cuối tuần trước mình không viết bài vì thị trường nghỉ cho ngày chiến thắng và thú thực tuần đó cũng không có gì để viết cả. Tuần này thì không thể không viết.
KÊNH TIỀN TỆ
“Dư thừa thanh khoản” đó là thứ chúng ta nhìn thấy được qua dữ liệu công bố khi lãi suất liên ngân hàng duy trì mặt bằng thấp nhất trong vòng 1 năm trở lại đây. Trên thị trường 1 mọi thứ cũng tương đối bình yên khi xu hướng giảm lãi suất huy động đên tất cả các kỳ hạn ngắn trung và dài đều đang tiếp diễn.
Viễn cảnh này không bất ngờ vì đã được dự báo trong bài viết trước khi chiến lược của SBV lúc này sẽ là duy trì thanh khoản hệ thống ở mức tích cực nhằm hỗ trợ các ngân hàng trong bối cảnh “hậu” Covid và tránh những cú sốc không cần thiết.
Tiếp tục chuỗi bài viết update dữ liệu và note ngắn những đánh giá của cá nhân về 2 thị trường Tiền Tệ và Trái phiếu định kỳ hàng tuần. Tuần này là một tuần cũng khá thú vị với chúng ta.
KÊNH TIỀN TỆ – BƠM RÒNG HƠN 10,000 TỶ
Sau hơn 2 tuần lãi suất liên ngân hàng lắng xuống và ổn định ở mặt bằng thấp thì tuần này lãi suất đã có dấu hiệu tăng trở lại, nó thể hiện một phần thanh khoản trên thị trường 2 đã bớt dư thừa so với giai đoạn trước [BIỂU ĐỒ 1]. Diễn biến này cũng không có gì đáng chú ý cho lắm, thanh khoản hệ thống nhìn chung vẫn tương đối ổn định.
Tuần này là tuần đặc biệt, vì đây là tuần đầu tiên của cục đáo hạn 147,000 tỷ trái phiếu. Kênh OMO ghi nhận có khoảng 4,656 tỷ đáo hạn trong khi đó SBV chỉ phát hành 1.03 tỷ nên hút ròng 4,655 tỷ đồng, số dư lũy kế của OMO hiện tại chỉ còn 2 tỷ. Kênh tín phiếu đáo hạn 15,000 tỷ và SBV cũng không phát hành để cân lại nên đã có 15,000 tỷ được bơm ra từ kênh tín phiếu. Tựu chung lại theo tính toán của cá nhân mình thì SBV bơm ròng khoảng 10,345 tỷ đồng vào hệ thống trong tuần này [BIỂU ĐỒ 2]. Khá sát nút với những diễn biến tuần trước chúng ta suy nghĩ.
Đồng Euro ra đời và sự trỗi dậy mạnh mẽ của Trung Quốc trong hai thập kỷ qua đã làm nhiều người nghi ngờ vị thế thống lĩnh của đồng USD. Tuy nhiên với những gì đang diễn ra hiện tại, chúng ta lại thấy điều ngược lại. Nền kinh tế thế giới đang ngày càng phụ thuộc nhiều hơn vào đồng tiền này và Cục dự trữ liên bang Mỹ (FED) đã và đang thể hiện mình không chỉ là ngân hàng trung ương của riêng người Mỹ.
Quay trở lại thời điểm tháng 3 vừa qua, sự bùng nổ của Covid đã làm thị trường tài chính toàn cầu chao đảo khi giới đầu tư ồ ạt rút vốn khỏi các tài sản rủi ro và tìm nơi trú ẩn. Trái phiếu chính phủ Hoa Kỳ là sự lựa chọn tốt nhất, nhưng trong ngắn hạn nguồn cung của trái phiếu bị thiếu hụt nên đồng USD lúc này cũng trở thành tài sản được săn đón.
Mặt khác, đồng tiền này đang chiếm tới 70% các giao dịch thương mại thế giới, 90% giao dịch ngoại tệ toàn cầu, hơn 60% tổng dự trữ ngoại tệ mà NHTW của các nước trên thế giới nắm giữ và đây cũng là đồng tiền tiêu chuẩn trên thị trường năng lượng toàn cầu, thứ thiết lập lên đế chế Petrodollars hùng mạnh.
Khi kinh tế thế giới xuất hiện vấn đề, hoạt động thương mại và thị trường tài chính toàn cầu sẽ sớm đối mặt căng thẳng, lúc này đồng USD sẽ ngay lập tức trở thành tâm điểm chú ý bởi tất cả hoạt động thương mại và tài chính của một quốc gia sẽ ngưng trệ nếu quốc gia đó không còn đủ USD để can thiệp và xoa dịu cơn khát.
Một vấn đề nữa đang ngày càng quan trọng đối với vị trí ngôi vương của USD chính là hoạt động tín dụng quốc tế, hoạt động vẫn đang được coi là một trong những ngòi nổ lớn nhất cho cuộc khủng hoảng toàn cầu tiếp theo.
Dữ liệu thống kê chỉ ra rằng tín dụng cấp bằng đồng USD cho các tổ chức phi ngân hàng ngoài Hoa Kỳ đã tăng từ 9% GDP toàn cầu năm 2007 lên 14% vào năm 2018 và xu hướng này chưa dừng lại. Trong khi đó tín dụng quốc tế có mệnh giá bằng Euro và Yên Nhật đang dần được thay thế bằng đồng USD.
Tỷ lệ cấp tín dụng trên GDP toàn cầu cho các tổ chức phi ngân hàng ngoài Hoa Kỳ
Viễn cảnh này nói lên điều gì? Một thị trường tài chính toàn cầu đang ngày càng phụ thuộc hơn vào đồng USD? Và điều gì sẽ xảy ra nếu sự cẳng thẳng xuất hiện trên thị trường tài chính? Ai sẽ là người đứng ra xử lý mớ hỗn độn này?
Bảng cân đối kế toán của Fed nói riêng hay các ngân hàng trung ương nói chung là một báo cáo đặc biệt và không giống bất cứ báo cáo tài chính nào mà chúng ta từng đọc. Nó được coi là bản báo cáo quan trọng bậc nhất khi đóng vai trò là kim chỉ nam cho những ý đồ của tổ chức quyền lực này.
Vậy trong báo cáo tài chính này có gì đặc biệt và nó đã thay đổi ra sao khi Fed đối phó với sự bành trướng của Covid? Cách hành xử của Fed vào năm 2020 giống và khác năm 2008 thế nào? Và liệu Fed đã sử dụng hết các công cụ mà mình đã công bố?
Hôm nay chúng ta sẽ cùng nhau mổ xẻ Balance (bảng cân đối) của Fed. Và dĩ nhiên, một bên sẽ là tài sản và một bên là nguồn vốn. Giống các Banlace khác, 2 bên phải luôn bằng nhau.
Nhìn chung tài sản của Fed chủ yếu tồn tại dưới 3 dạng: Chứng khoán nắm giữ (do chính phủ và các tổ chức tài chính phát hành) – Securities Held Outright, các Cơ sở thanh khoản – Liquidity Facilities (thứ được biết đến với hàng tá ký tự viết tắt để dễ bịt mắt người dân Mỹ) và một số khoản vay lớn để cứu trợ những tổ chức cụ thể – (thứ sẽ gây hàng loạt tranh cãi sau khi khủng hoảng qua đi).
Tất cả chúng ta đều biết một điều, khủng hoảng kinh tế không phải lỗi của người nghèo, nó xuất phát từ “tham vọng” của giới giàu và siêu giàu. Nhưng một thực tế không thể chối cãi, đằng sau khủng hoảng, người giàu sẽ tiếp tục giàu hơn nữa và người nghèo thì ngày càng khốn đốn hơn. Tại sao lại như vậy?
[1] Khi khủng hoảng ập đến, thứ mà các chính phủ làm luôn là bơm tiền cấp cứu nền kinh tế. Nói cho mĩ miều và lòe dân là vậy, thực tế là họ lấy tiền thuế của dân đi cứu những thành phần đã vì “lòng tham” mà “mắc cạn”. Những tổ chức tài chính này quá lớn để sụp đổ và hơn ai hết những vị tài phiệt giàu có thừa sức biết điều đó. Họ chấp nhận xông pha vào vùng rủi ro để kiếm những món lợi nhuận kếch xù và họ biết chính phủ sẽ phải cứu họ khi họ lâm nguy. Không cứu họ thì người nghèo mất việc và có thể chính cái ghế cũng như thể chế chính trị cũng sẽ bị lung lay.
Continue reading
