Khi mà cả tỷ giá hối đoái và tổng lượng tiền tệ đều không thể hoàn thành trọn vẹn nhiệm vụ làm “cái neo danh nghĩa”, các nước bắt đầu chuyển sang cuộc hành trình tiếp theo, đó là lấy “lạm phát mục tiêu” làm chiến lược thực thi chính sách tiền tệ.
Đầu tiên là New Zealand vào năm 1990, kế tiếp là Canada vào năm 1991, Anh năm 1992. Sự hiệu quả tuyệt vời trong việc thực thi chính sách ở cả 3 quốc gia trên đã tạo động lực để Thụy Điển, Phần Lan, Úc, Tây Ban Nha, … và hàng loạt quốc gia khác gia nhập sau đó.
Nhiều người lầm tưởng chiến lược “lạm phát mục tiêu” với mấy cái mục tiêu mà quốc hội Việt Nam đặt ra hàng năm về lạm phát là một. Thực tế 2 cái này hoàn toàn khác nhau. Tại sao lại như vậy?
Chúng ta cần hiểu khi coi một chỉ tiêu làm “cái neo danh nghĩa” thì NHTW phải kiên định với mục tiêu đó trong dài hạn, coi đó là mục tiêu then chốt, các mục tiêu khác chỉ là thứ yếu. Nếu các NHTW coi lạm phát là mục tiêu này thì:
(1) Họ phải công khai rõ ràng về con số lạm phát mục tiêu trong trung dài hạn (không phải ngắn hạn hàng năm) với dân chúng.
(2) Cam kết về mặt thể chế đối với mục tiêu đó, coi đó là tôn chỉ chính sách của mình.
(3) Thông tin đầy đủ và minh bạch về mọi biến số sẽ tác động đến lạm phát, không chỉ riêng tổng lượng tiền tệ.
(4) Lạm phát chính là KPI đo lường mức độ năng lực điều hành của NHTW trong mắt dân chúng.
